Het Wing Chun systeem is gebaseerd op concepten.

Allereerst wat zijn concepten? Concepten zijn niet meer dan "Richtlijnen of Ideeën"
Het zijn ook bijna regels te noemen, je moet je er zo veel mogelijk aan houden!
Afwijken van deze concepten leid vrijwel altijd tot problemen.
Concepten zijn ook abstract en daarom verschillend te interpreteren door mensen, echter is er maar één interpretatie de juiste.
Dit is daarom ook het moeilijkste onderwerp betreft dit systeem.

In dit artikel probeer ik alle concepten te beschrijven die Wong Shun Leung ons mondeling heeft nagelaten.
Ik zal proberen om bij elk concept een korte uitleg te geven.

Als we de concepten vergeten is het systeem verloren.
Waarom deze nooit echt goed zijn beschreven is mij een raadsel, samen met de vormen is dit de basis van het systeem.
Ik zie ook vaak in de Wing Chun wereld dat er niet aan de concepten gehouden wordt tijdens de trainingen,
dit kan er toe leiden dat een oefening helemaal niet van toegevoegde waarden is.
Een verspilling van tijd om dingen te trainen die je niet nodig hebt plus dat het ook nog averechts is wat je traint.
Je wordt er immers niet beter van, als je iets jezelf aan leert wat tegen je kan worden gebuikt.
Het laat ook zien dat iemand het systeem helemaal niet zo goed begrijpt.
Met je feiten moet elke oefening of training technisch onderbouwd worden, door middel van de concepten en de structuren van de vormen.
Leer nadenken in de taal van het systeem, ga bij alles na of de concepten kloppen en de structuren overeen komen met die van de vormen.
Daarom moet je de concepten goed begrijpen en de vormen veel trainen.

Wanneer concepten elkaar in de weg zitten is de oefening niet correct.
Voorbeeld: ik heb een Bong Sau en mijn andere arm is laag ik stoot onder mijn Bong Sau door.
Ik neem de kortste weg dat is een concept, maar ik kruis ook mijn armen en dat is tegen een concept in.
Dus de oefening is niet goed, je moet je altijd aan alle concepten houden.
Daarom is een goede oefening bedenken niet altijd even eenvoudig.
Je wilt immers geen verkeerde gewoontes of reacties aanleren.

Wong Shun Leung was overigens het meeste enthousiast over de eerste 2 concepten.
Loi lau hoi sung & Lat sau jik chung

Het enige moment dat je niet aan de concepten hoeft te houden is als je in een 3e vorm situatie zit, alleen dan heb je een excuses om af te wijken van de basis concepten.
Wanneer je dat geregeld toch doet in een niet 3e vorm situatie is het een gebrek aan begrip van het systeem.

10 Concepten

1e Concept: Loi Lau Hoi Sung
Vertaling: "Wat komt verwelkom je, wat gaat vergezel je."
Omschrijving: Je wacht de tegenstander op met zijn aanval.
Als de tegenstander een stoot geeft hou je die tegen en je bent in contact.
Dan als de tegenstander terug trekt met die arm volg je hem.
Dan hoef je enkel op de andere arm te focussen met jou andere arm.
De arm die mee gaat, gaat dan in de counter aanval.
Als dan contact verbreekt ga je over op het 2e concept.
Contact los stoot naar voren.
Ook als je niet direct counter maar de eerste aanval afwacht weet je welke zijn volgende stoot zal zijn,
dit is op zich al een strategie.

2e Concept: Lat Sau Jik Chung
Vertaling: "Contact los stoot naar voren."
Omschrijving: Dit maakt het mogelijk om automatisch te reageren wanneer er een opening is met een aanval.
Het is een begrip, wanneer jij een stoot geeft naar de tegenstander, en de tegenstander weert.
Is er contact, wanneer hij terug trekt met zijn hand, ga jij direct mee naar voren.
Er is vrijwel altijd een opening om te stoten.
Je gaat met de zelfde snelheid mee, voor hij een nieuwe aanval kan maken.

Je doel is je tegenstander uitschakelen, dus als je een stoot geeft en hij weert dan zit je in arm contact.
Normaal haal je deze arm weg en ga je verder met je aanval.
Maar als hij zelf zijn arm weg haalt kun je jou weg vervolgen en doe je dit concept.
Contact los stoot naar voren.

3e Concept: Cham jaang sau jung
Vertaling: "Zinken elleboog bewaken midden."
Omschrijving: Dit concept gaat over de centerline of middenlijn.
Het overnemen van de middenlijn, daarmee wordt niet alleen een arm bedoeld maar ook de positie, de lijnen van je heup tot zijn as.
Je wilt niet in de centerline van de tegenstander staan, doormiddel van juiste voetwerk kun je overstappen om uit de middenlijn van de tegenstander te komen.
Je kunt niet naar de buitenkant zonder over te stappen, op een uitzonderling na, als je de tegenstander met een Jat Sau bijvoorbeeld zijn lijn kan veranderen.

Er kan altijd maar 1 arm in het midden zijn, dat is jou arm of die van je tegenstander, er is maar één midden.

Nu is het niet altijd verstandig om op de centerlijn met je armen te beginnen.
Je kunt namelijk de centerlijn gemakkelijk over nemen, maar niet behouden.
Soms is het daarom beter om naast de centerlijn te beginnen, om zelf te eindigen in de centerlijn.
Als je met je armen al in de centerlijn begint, zul je ook niet weten of de tegenstander rechts of links van jou armen zal aanvallen.
Als je naast de centerlijn begint nodig je hem als het ware uit aan één kant.
Het beste is als je weet waar de aanval komt, dat doe je dus door je armen aan de zijkant te houden en je tegenstander het midden te geven.
Je hoeft dan alleen maar naar het midden te stoten om de centerlijn over te nemen.

De centerlijn is ook je heup lijn, de krachtlijn die de ellebogen ondersteunen!
De heup moet recht staan naar de tegenstander, hier zijn vrijwel alle oefeningen op gebaseerd om je heup in een rechte lijn te krijgen.
Om dit gemakkelijker recht te houden kun je als je met je rechter arm voor staat beter met je linker been voor staan, dan trek je met je arm je heup in wezen recht.
Als je met je rechter been en arm voor staat trek je automatisch je heup scheef, wat minder gunstig is.
Maar goed soms is het niet anders, de situatie is niet altijd optimaal.

Het gaat om jou lijn naar de tegenstanders as.
Hoe de tegenstander staat is uiteraard niet belangrijk.

Je stapt over om de lijnen te veranderen, omdat je uit de centreline van de tegenstander wilt komen!
Je wilt de centerline overnemen van de tegenstander door hem van de zijkant te benaderen!

Wanneer je van buiten naar binnen stoot, zink je altijd jou elleboog naar het midden.
Om zo van af de buiten kant de arm van de tegenstander te controleren in jou stoot.
Wanneer je van binnen aanvalt is je stoot en elleboog opwaarts om zo de arm van de tegenstander te controleren, vanuit de binnenkant.
Zie eerste beweging 2e vorm, de twee dubbelen palm stoten.
De eerste dubbelen palm stoot gaan de ellebogen naar binnen bij de tweede dubbele palm stoot gaan ze opwaarts.

4e Concept: één hand naar voren de ander gaat terug
Omschrijving: Wanneer er één hand naar voren gaat trek je de anderen terug naar Wu Sau.
Zo dat je weer een verdediging hebt en weer stoot klaar staat.
Je hebt eigenlijk altijd Wu Sau behalve als je beide armen op het zelfde moment in gebruik hebt met een aanval bijvoorbeeld. Pak Sau + stoot, Lap Sau + stoot enz.

Wanneer je bijvoorbeeld Pak Sau hebt gemaakt is de Pak Sau functie klaar en je doel van de Pak Sau bereikt, dan is de hand daar houden functieloos. Trek terug naar Wu Sau.
Dit geld voor alle bewegingen. Soms ga je na een pak Sau + stoot gelijk over na een Jat Sau + stoot, dan trek je uiteraard niet terug naar Wu Sau omdat je beide handen / armen ingebruik hebt.
Met Wu Sau sta je altijd stoot klaar en kun je vrijwel nooit geraakt worden.

Kruis nooit je armen, dit gaat vanzelf als je de arm terug trekt wanneer de ander naar voren gaat.
Dus, nooit armen kruisen, is niet een nieuw concept maar heeft alles te maken met het concept: één hand gaat naar voren en de anderen gaat terug.
Wanneer er één arm naar voren gaat en de anderen tegelijk terugtrekt onder door heb je bijna tot geen kruisend moment. In de 1e en 2e vorm stoot je altijd boven langs, in de 3e vorm ga je soms onder langs, dit is dan weer een uitzonderlijk situatie. Waarin je niet boven langs kan gaan.
Wat men bedoelt is als je een arm laat staan en je stoot onder de anderen door, dan is het gevaar dat de tegenstander met één arm beide naar beneden kan pakken. Daarom houdt je, je aan het conecpt, altijd terug trekken wanneer er één arm naar voren gaat.

Dit concept zit aan het einde van de eerste vorm en geregeld in de 2e en 3e vorm.
Telkens trek je één arm terug als de ander naar voren gaat.

5e Concept: Neem altijd de kortste weg
Omschrijving: Neem de kortste weg en maak je bewegingen niet groter dan nodig.
De kortste weg is niet altijd de beste weg, het kan ingaan tegen andere concepten.
Je kunt wel kortere weg nemen door onder je Bong Sau te stoten, maar nu kruis je jou armen en dat is ook weer tegen een concept in.

Wanneer je een Pak Sau maakt en de stoot gaat net langs je hoofd dan is je doel bereikt.
Je kunt ook de arm van de tegenstander nog verder weg brengen maar mis is al mis, je beweging wordt langer en dit kost weer tijd.
Maak je bewegingen kort zodat je efficiënt werkt.
Daardoor wordt je sneller omdat je alleen doet wat nodig is, liefst geen centimeter meer.

6e Concept: Vecht niet tegen de kracht
Omschrijving: Wanneer iemand je arm weg slaat of weg trekt, laat dit altijd toe.
Een makkelijk ezelsbruggetje is: De andere arm lost het probleem op.
Met 2 uitzonderingen,
(1) Als iemand aan je arm trekt en je roteert naar Bong Sau.
(2) Als je Bong Sau naar beneden wordt gehaald, roteer je naar Tan Sau, Wu Sau of Stoot.
In beide gevallen vecht je ook niet tegen de kracht, je laat de kracht schieten.
Er zijn ook situaties dat je tegen de kracht in beweegt, maar dat zijn ondersteunende bewegingen en is nooit bedoelt als oplossing.
Je moet eerst goed leren de elleboog aan sturen voor je dit wilt trainen.
Voorbeeld:
Iemand maakt binnenkant Pak Sau tegen jou arm, dan kun je de elleboog terug zetten om tijd te winnen en met de andere arm het probleem oplossen.
Maar als de ander echt veel sterker is werkt dit niet, of als de ander niet zijn Pak Sau terug trekt werkt het ook niet.
Dan moet je als nog schakelen, zie dit niet als een oplossing , maar een hulp middel.

Dit betekend ook dat je ontspannen moet blijven in de armen.
Zodat de tegenstander geen grip heeft op jou armen.
Wanneer iemand jou arm weg slaat of trekt, focus op de andere arm en los het probleem op met de andere arm.

Als je tegenstander veel groter en zwaarder is als jij en hij komt op je af stormen dan wil je uit zijn lijn stappen.
Anders vecht je net zo goed tegen zijn kracht.
Dit begrip komt dus ook voor in het voetenwerk.

7e Concept: Gelijktijdigheid van armen
Omschrijving: Een mens heeft 2 armen, 2 wapens waarom eerst de ene aansturen dan de anderen, als je ze tegelijk kunt gebruiken.
Dit is motorisch moeilijker en het duurt dan ook langer om hier controle over te hebben, maar dan ben je ook 2x zo snel.
Je hersens zijn als kind af aan gewent, eerst één hand aan te sturen dan de anderen.

In het begin is het moeilijk om met 2 armen tegelijk te werken, wanneer dit is aangeleerd ga je naar de 2e vorm ideeën.
Je gaat dan vervolgens de elleboog verbinden met de heup en je moet dan ook nog tegelijk aan je heup, benen, voeten denken.
Dit wordt dan motorisch nog moeilijker, maar dan wordt alles een eenheid.
Nu komen er stappen en shiften ( Rotaties) bij die allemaal tegelijk moeten werken met de armen.

Te gelijktijdigheid wil niet altijd zeggen dat beide armen tegelijk moeten beginnen met bewegen.
Soms is het beter dat de stoot met de achterste hand eerst van start gaan, de voorste hand die Pak Sau gaat maken moet nog even wachten met starten.
Wanneer de stoot bijna bij de Pak Sau is gaat de voorste hand een Pak Sau maken.
Je stoot dan net langs je andere had.
Ze komen dan wel uiteraard tegelijk aan.
Je lichaam is een groot oppervlak, dat ziet een tegenstander eerder als je beweegt dan een arm.
Daarom moet je lichaam iets later starten met bewegen als de armen al op volle snelheid zijn.

De juiste afstemming tussen armen en benen kost veel training om dit zo efficiënt mogelijke te kunnen!

8e Concept: Stuur elleboog aan voor bewegingsgrens
Omschrijving: Een Marial art zonder besef en bewustwording van bewegingsgrenzen is of geen goede Martial Art of de leraar is niet zo goed.
Dit aspect is één van de meest belangrijke elementen van vechten.
De elleboog zorgt voor een natuurlijke bewegingsgrens dat is waarom we in de 1e vorm continue aan de elleboog aansturing denken.

Elleboog aansturing
Men stuurt altijd de elleboog aan, de rode draad in de 1e vorm.
Wanneer je naar voren gaat, breng je jou elleboog achter de hand, Wanneer je terug trekt in een beweging is de elleboog meer naar buiten, zo als bij Lan Sau of Wu Sau.
De 2e vorm Cham Kiu betekend ( zoek de brug) een brug is een verbinding.
De verbinding die bedoelt wordt is de connectie tussen elleboog en de heup / benen en voeten.
Elleboog aansturing doen we voor de bewegingsgrens in ons systeem.

9e Concept: Rotatie in bewegingen
Omschrijving: In elke beweging zit een rotatie.
Rotatie is kracht, deze krachten wil je in je technieken maken om meer kracht te genereren.
Bedenk ook dat de kniek in je pols wanneer je een Wu Sau maakt of een stoot ook niet meer is dan een kleine rotatie.
Rotaties komen voor in de shift met de heup en in de armen.
Elke beweging bezit wel een rotatie, zeker met de vormen waar je alles langzaam kunt maken en netjes moet je hier erg bewust mee bezig zijn.

In de shift met de heup roteert de heup, bij de halve maan stap maak je een shift en instap.
In de Tui-Ma stap, de stap naar achteren stap je en maak je een shift met de heup om deze goed te zetten.
Je heup roteert bij vrij wel elke stap om goed te zetten en om kracht uit deze rotatie te halen.
Alleen als je recht naar voren of naar achteren gaat zit er geen rotatie in, omdat je al goed staat met je heup lijn.

10e Concept: Kantel je heup en voetlijnen kruisen altijd.
Omschrijving kantel je heup: Zodat je ondersteund wordt door je heup en door de grond.
De lijn moet schuin zijn vanuit de grond, hiel, heup, elleboog, vuist.
Wanneer je heup niet schuin gekanteld staat is de heup horizontaal en kan de stoot kracht niet uit de grond komen.
Wanneer je jou heup kantelt heb in je loopstand, heb je automatisch meer gewicht in je achterste been dan in je voorste been omdat je zwaartepunt naar achter verplaatst.

Als je heup niet gekanteld staat gaan je schouders naar voren en ga je snel overschieten met je armen.

Dit geld uiteraard voor alle standen die we kennen, enkel je loopstand is geschikt om in te vechten.
De andere twee standen waarbij je benen naast elkaar staan zijn om te trainen, je mist daar een achterste been die in een rechte lijn staat met je ellebogen en je armen.

Omschrijving voetlijnen: Wanneer de voetlijnen niet kruisen heb je geen driehoek structuur en staat de heup niet richting de tegenstander.
De heup lijn is ook je krachtlijn vanuit je lichaam. Deze heb je nodig voor de ondersteuning van je armen.

Een goede stand is het fundament van je systeem.

Zo hebben de vormen ook concepten (richtlijnen / Ideeën)

De vormen even iets over in het kort, meer hier over in het artikel "De 3 hand vormen" en "Dummy vorm"

1e vorm
De richtlijn van de eerste vorm is dat je de elleboog aanstuurt.
Structuren aan leren, het begrip van de midden lijn zijn wel de hoofd redenen van de vorm.

2e vorm
De richtlijn is de verbinding maken tussen de heup / benen en je elleboog.
Een verbinding is een brug, (2e vorm heet ook, vind de brug)
Wanneer de armen en heup en benen samen gaan werken wordt het één geheel.

3e vorm
Verder kijken dan je neus lang is.
Deze vorm gebruik je richtlijnen en ideeën buiten de gewone richtlijnen van de 1e en 2e vorm.
Je hebt een andere situatie en daarom moet je anders handelen.
Je moet misschien wel kruisen, of je wilt niet aanvallen omdat je niet in die situatie bent.
De ideeën zijn meer gericht op los komen, vluchten of omgaan met meerdere tegenstander.
Situaties waarin je ongemakkelijk zit en je niet instaat bent om aan te vallen, dan is je prioriteit, overleven.

Dummy vorm
De 3 basis concepten van de dummy: (1) Corrigeren van fouten, (2) Bewegingsgrens, (3) Gelijktijdigheid van de bewegingen.

Ip Man had het over 5 concepten, zie afbeelding hier onder.
Echter zie ik veel meer richtlijnen die van cruciaal belang zijn in dit systeem.
Gelukkig heeft Wong Shun Leung ons mondeling veel verteld en daar is mijn artikel uiteraard op gebaseerd.
Het is goed mogelijk dat ik dit artikel nog geregeld aanpas om te verbeteren.

De 5 Ip Man Concepten.

Silvano Bonafe,
juli 2018